4- مالیات چجوری حساب میشه؟ (محاسبه برآوردی مالیات)

مالیات چجوری حساب میشه؟ (محاسبه برآوردی مالیات)

سلام دوستان

امیدوارم حالتون خوب باشه

توی این مقاله میخوام بگم که مالیات چجوری حساب میشه؟

میخوام بگم وقتی ممیز با پرونده ما مواجه میشه توو قدم اول برای مالیات همینجوری سرانگشتی چه حدود مبلغی توی ذهنش شکل میگیره.

قبل از اینکه بخوام برم سر اصل بحث ، باید چند تا اصطلاح رو براتون تعریف کنم.

• درآمد مشمول مالیات: یا همون ماخذ مالیات یه جورایی همون سود تشخیص داده شده توسط ممیز. چرا میگیم یه جورایی؟ چون ممکنه بخشی از سود رو یه سری درآمد معاف مثل سود بانکی شکل داده باشه که توی سودمون باشه ولی توی درآمد مشمول مالیات نیاد. ولی به نظر من شما برای سود و درآمد مشمول مالیات به صورت کلی یه مفهوم رو در نظر بگیرید.
• اینتا کد: یه کد برای تقسیم بندی شغلی هست که اداره مالیات براساس این تقسیم بندی برای هر فعالیتی یه نرخ سود از درآمد تعیین کرده. یعنی میگه اگه شما هر چقدر درآمد کسب کردی بنا به شغلی که داری n% اون درآمد رو باید سود کرده باشی. از طرف دیگه اینتاکد یه جورایی با یه سری تفاوت های جزئی شبیهه به همون ضرایب علی الراس قدیمه که دیگه از قانون حذف شده.
• نرخ مالیات اشخاص حقوقی: طبق ماده 105 قانون مالیات های مستقیم 25% درآمد مشمول مالیاتشونه
• نرخ مالیات اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل: طبق ماده 131 قانون مالیات های مستقیم محاسبه میشه که نرخ این ماده پلکانی هست
• حالا ماده 131 چی میگه؟ میگه از 50 میلیون تومن اول درآمد مشمول مالیات 15% مالیات گرفته میشه ، از 50 میلیون دوم که مازاد بر 50 میلیون اولی هست 20% و از مبالغ بالاتر از اون 25% مالیات گرفته میشه. البته اینم بگم که طی یه تصویب نامه که مرداد 1401 اومد (تصویب نامه شماره 77899/ت59727هـ مورخ 1401/05/09) مبالغ عوض شد و قرار شد از 200 میلیون تومن اول درآمد مشمول مالیات 15% مالیات گرفته بشه و از 200 میلیون تومن بعد از اون 20% و بالاتر از اون 25%
• معافیت مالیاتی سالانه اشخاص حقیقی: یه مبلغی هست که هر فردی توی سال به اندازه اون مقدار سود توی شغلش از پرداخت مالیات معافه. این معافیت هر سال توی بودجه مشخص میشه و به عنوان نمونه برای سال 1401 مبلغ 39 میلیون و 600 هزار تومن تعیین شده.

چیزی که توی قانون و تئوری کتابا مطرح میشه و به تبعش همه میگن کل درآمدها منهای کل هزینه ها میشه و سود بدست میاد و مطابق معافیت ها و نرخ های مالیاتی که گفتیم از سود بدست اومده مالیات رو محاسبه میکنن. توی این حالت میگن اگه شما 10 میلیارد تومن درآمد  داشتی ولی 10 میلیارد تومن یا هرچقدر بیشتر از اون هزینه داشتی عملا زیان کردی یا حداقلش اینه که سودی نکردی پس مالیات بهت تعلق نمیگیره.

ولی باید قبول کنیم توی عمل خیلی این قاعده برقرار نیست و ممیز یه حداقل مالیاتی رو برامون در نظر میگیره که بهش برسه. در واقع باید بگیم یه مواقعی ممیز اول عدد مالیات رو توی ذهنش می بنده و بعدش معادله درآمد و هزینه های تایید شده ما رو با اون عدد مالیات جفت و جور میکنه.

حالا در عمل واقعا مالیات چجوری حساب میشه؟؟

ممیز میاد عدد فروشتونو میگیره و توی نرخ اینتاکدتون ضرب میکنه. عددی که بدست میاد سود برآوردی شما یا همون درآمد مشمول مالیات برآوردی تون میتونه باشه. حالا که درآمد مشمول مالیات برآوردی تونو بدست آورد ، اگه حقوقی باشین 25% اونو به عنوان مالیاتتون در نظر میگیره و اگه حقیقی باشین اول معافیت سالانه رو کسر میکنه و بعد با نرخ ماده 131 مالیاتتونو محاسبه میکنه.

به عنوان مثال اگه همون شرکته که کل درآمدش توی سال 10 میلیارد تومن بود ، نرخ اینتا کد فعالیت شغلیش 10% باشه ، درآمد مشمول مالیات برآوردیش مبلغ 1 میلیارد تومن میشه و باید 25% اونو که 250 میلیون تومن میشه ، مالیات بده.

حالا اداره مالیات دست ممیز رو باز گذاشته که اگه بررسی کرد و دید که اسناد و دفاتر مودی مشکل خاصی نداره بتونه تا سقف 40% درآمد مشمول مالیاتی که به دست آورده رو با تعدیل کنه و 60% باقی مونده رو به عنوان درآمد مشمول مالیات در نظر بگیره.

توی مثالی که داشتیم 10 میلیارد ضرب در 10% شد 1 میلیارد تومن و حالا 1 میلیارد ضربدر 60% میشه (یا 40% ازش کسر میشه) و درآمد مشمول مالیات 600 میلیون تومن میشه. حالا درآمد مشمول مالیات جدید ضربدر 25% میشه 150 میلیون تومن مالیات.

پس جمع بندی میکنیم اگه شرکتی باشه که فعالیتی با ضریب اینتا کد 10% داره و مبلغ 10 میلیارد تومن فروش داشته باشه فارغ از هر میزان سود و زیان ، سازمان امور مالیاتی انتظار داره که ممیز حداقل بین 150 میلیون تا 250 میلیون تومن ازش مالیات بگیره.

در ضمن بدونید اگه بیشتر از این پایین بیاد ، باید یه نسخه از برگ تشخیص رو بفرسته برای دادستانی انتظامی مالیاتی که ممیز اصلا دوست نداره این کار رو بکنه و بره زیر ذره بین دادستانی انتظامی مالیات.

پس نتیجه میگیریم درسته که قانون میگه وقتی ما زیان کردیم میتونیم مالیات ندیم ولی در عمل دست مجری قانون برای این قضیه تا حدود زیادی بسته ست. البته قطعا حق پیگیری و اعتراض برای ما باز هست و اگه واقعا بتونیم همه مستندات رو طبق قانون برسونیم احتمالا بتونیم توی هیات های حل اختلاف مالیاتی ، تا حدی مالیات رو تعدیل کنیم و اگه خیلی بیشتر دنبالش باشیم باید کفش آهنی بپوشیم و بسم ا… .

راستی اگه پرونده شخص حقیقی باشه تا درآمد مشمول مالیات همون روند قبلی که گفتیم ادامه داره و بعد از درآمد مشمول مالیات ، معافیت سالانه اشخاص حقیقی ازش کسر میشه و ممیز از مبلغ بدست اومده ضربدر نرخ ماده 131 حدود مالیات رو بدست میاره. توی همون مثالی که زدیم برای شخص حقیقی ممیز برای سال 1401 انتظار داره عددی بین 126 میلیون تا 210 میلیون تومن مالیات بگیره.

چهار تا نکته دیگه بگم و عرضم تمام. اول اینکه اگه دقت کرده باشین توی شرایط مشابه برای همین مثالی که زدم ، حدود مالیات شرکت بین 150 تا 250 میلیون تومن بود و مالیات شخص حقیقی بین 126 تا 210 میلیون. پس در حالت عادی بدونید توی شرایط مشابه مالیات اشخاص حقیقی میتونه پایین تر باشه نسبت به شرکت ها

دوم اینکه توی حداقل هایی که گفتیم ، ممیز به همین صورت عمل میکنه. ولی توی حداکثرش این طور نیست. منظورم اینه که حداکثری که مطرح کردم در صورت عدم وجود مشکل مهمی توی پرونده تون هست. وگرنه اگه مشکلی باشه برای بیشتر کردن مالیات دست ممیز باز بازه.

سوم اینکه معافیت اشخاص حقیقی در صورتی بهتون تعلق میگیره که اظهارنامه مالیاتی رو توی موعد مقرر ارسال کنید وگرنه بابت سال هایی که اظهارنامه ارسال نکردین ، معافیت در نظر گرفته نمیشه که هیچ ، جریمه عدم ارسال اظهارنامه هم میخورید.

چهار در نظر داشته باشید که اداره مالیات اکثرا ، نسبت سود فعالیت هر سال رو توی سال بعد توو سایتش در دسترس عموم میزاره و منم لینک مربوط به نسبت سود فعالیت سال 1400 رو همینجا براتون میزارم.

حالا شما یه بار دیگه برای برآورد مالیات کسب و کار خودتون با من پیش برید تا ببینیم مالیات چجوری حساب میشه؟ عدد فروش ضربدر ضریب ایتناکد منهای معافیت سالانه (البته اگه شخص حقیقی هستین) ضربدر نرخ مالیات